ارزیابی تنوع ژنتیکی زعفران (Crocus sativus L.) با استفاده از نشانگرهای مولکولی iPBS و SSR

به منظور مطالعه تنوع ژنتیکی زعفران، شش اکوتیپ زراعی از نقاط مختلف استان خراسان رضوی (مشهد، تربت­جام، گناباد و تربت­حیدریه) و استان خراسان جنوبی (قاین و بیرجند) تهیه و با استفاده از نشانگرهای مولکولی iPBS و SSR مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه­های مولکولی نشان داد که 28 نشانگر iPBS و 22 نشانگر SSR به ترتیب 179 و 44 آلل چندشکلی را شناسایی نمودند و تعداد باندهای تکثیر یافته برای هر نشانگر به ترتیب 10-3 (میانگین 4/6) و 3-1 (میانگین 2) بود. همچنین میانگین محتوای اطلاعات چندشکلی نشانگرهای iPBS و SSR به ترتیب 79/0 و 40/0 تخمین زده شد. از طرفی، نتایج تجزیه واریانس مولکولی نشان داد که بر اساس نشانگر iPBS واریانس درون اکوتیپ‏ها نسبت به واریانس بین اکوتیپ‏ها بیشتر می‏باشد، در حالی­که بر اساس نشانگر SSR واریانس بین اکوتیپ‏ها بیشتر از واریانس داخل اکوتیپ‏ها بود. همچنین تجزیه خوشه، اکوتیپ­های مورد مطالعه را در سه گروه قرار داد و این گروه­بندی توسط تجزیه به مؤلفه­های اصلی مورد تأیید قرار گرفت. با این­حال، اکوتیپ­های بیرجند و گناباد و همچنین اکوتیپ­های تربت­حیدریه و قاین از لحاظ هر دو تجزیه خوشه­ای اختلاف معنی­داری با یکدیگر نداشتند. با این­حال، شباهت ژنتیکی بالایی بین کلیه اکوتیپ‏های زعفران گزارش شد. نتایج این تحقیق نشان داد اگر چه هر دو نشانگر در ارزیابی تنوع ژنتیکی اکوتیپ­های زعفران کارآمد بودند، ولی نشانگر iPBS در مقایسه با نشانگر SSR کارایی بالاتری در تعیین تنوع ژنتیکی اکوتیپ­های مورد مطالعه زعفران داشت.